Metody minimalizacji zagrożenia promieniowaniem widzialnym przy doborze oświetlenia na stanowisku pracy z monitorami.

Praca przy monitorach jest związana z występowaniem co najmniej dwóch różnych zadań wzrokowych:

- czytanie drukowanego tekstu na dokumencie i znaków na klawiaturze,

- czytanie znaków na monitorze (znaki mogą być jasne na ciemnym tle lub ciemne na jasnym tle).

Projektowanie oświetlenia do pracy przy komputerze wymaga więc stosowania oświetlenia zapewniającego dobre warunki widzenia dla obu wyżej wymienionych zadań wzrokowych. Wysoki poziom natężenia oświetlenia jest niezbędny na płaszczyźnie klawiatury i stołu, natomiast w płaszczyźnie ekranu jest niekorzystny ze względu na obniżenie kontrastu jaskrawości znaków i tła na ekranie.

Zaleca się unikania kierunkowych odbić opraw oświetleniowych i ograniczenia oświetlenia na ekranach monitorów. Zaleca się także, aby luminancja powierzchni pracy (dotyczy to średniej luminancji) nie była większa od 3-krotnej wartości luminancji obserwowanych powierzchni występujących w centralnym polu widzenia oraz l0-krotnej wartości luminancji dalszych powierzchni w peryferyjnym polu widzenia (np. ściany, sufit, podłoga).

W celu ograniczenia olśnienia odbiciowego od opraw należy stosować właściwie rozmieszczone oprawy oświetleniowe z odpowiednim rastrem (parabolicznym, metalizowanym) oraz odpowiednio rozmieszczone stanowiska pracy.

Oprawy oświetleniowe o takich rozsyłach światłości są korzystne ze względu na następujące zalety:

-  stanowiskach pracy zlokalizowanych między dwoma liniami opraw świetlówkowych uzyskuje się większe natężenie oświetlenia niż pod oprawami w przejściach komunikacyjnych,

- nieobrotowa bryła fotometryczna umożliwia intensywniejsze oświetlenie stanowisk pracy z boku w porównaniu z innymi kierunkami.

W celu uzyskania efektywnego oświetlenia (również energooszczędnego) należy wziąć pod uwagę poniższe zasady:

- w urządzeniu oświetleniowym należy dążyć do użycia najbardziej wydajnych źródeł światła,

- źródła światła należy eksploatować w warunkach znamionowych (nie obniżając ich strumienia świetlnego),

- sprzęt oświetleniowy należy utrzymywać w dobrym stanie,

- w czasie pracy w ciągu dnia należy w pełni wykorzystać światło dzienne (np. przez ustawienie stanowisk pracy w pobliżu okien), a w przypadku konieczności doświetlania stanowisk pracy światłem elektrycznym, należy włączać tylko niezbędne sekcje oświetlenia.

Analizując wyżej wymienione metody minimalizacji zagrożeń przy najczęściej spotykanym stanowisku pracy z monitorem odnosimy wrażenie, że nie ma możliwości aby pracownik posadzony przy tak dobrze wyposażonym i ustawionym stanowisku pracy nie był wydajny i co gorsza narażonym na potencjalne zagrożenia od strony promieniowania widzialnego.

Niestety tak nie jest. W zakładach pracy można znaleźć wiele stanowisk pracy, dla których odpowiednie warunki oświetleniowe odgrywają istotną rolę a mimo tego nie są one przestrzegane.

Niewłaściwe warunki oświetleniowe wywołują wiele niekorzystnych zmian i reakcji organizmu ludzkiego, między innymi zmęczeniem oczu oraz zmęczeniem nerwowym. Pierwszy rodzaj zmęczenia występuje wskutek jednostronnego i intensywnego obciążenia poszczególnych funkcji oka. Rozumie się przez to obciążenie mięśni akomodacyjnych czy wcześniej już rozpatrywane przeciążenie, uszkodzenie siatkówki.

Zmęczenie to objawia się:

- bólami głowy,

- łzawieniem i zaczerwienieniem powiek i spojówek,

- zmniejszeniem zdolności akomodacji,

- zmniejszeniem zdolności widzenia,

- wrażliwości na kontrasty i szybkości spostrzegania.

Objawy te są spowodowane przede wszystkim niewystarczającym oświetleniem i wadą wzroku.

Zmęczenie nerwowe występuje przy pracach o wysokich wymaganiach percepcji wzrokowej.

Objawami zmęczenia nerwowego jest:

- uczucie niechęci i ogólna ociężałość,

- tendencje do bólu głowy i nudności,

- bezsenność i utrata apetytu.

Należy tu również zwrócić uwagę na to, że obydwa rodzaje zmęczenia sumują się podczas prac wzrokowych co wpływa na zmniejszenie wydajności, jakości pracy oraz zwiększenie częstości wypadków przy pracy.

Wniosek nasuwa się jeden aby tego uniknąć należy stosować odpowiednie oświetlenie, które wpływa na wydajność pracy przy równoczesnym zmniejszeniu obciążenia pracującego człowieka. Rzeczą oczywistą są tu częstsze szkolenia z powyższego zakresu w celu przypomnienia o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz o zminimalizowaniu wypadków przy pracy. Zalecany jest tu nadzór medyczny w postaci okresowych badań lekarskich wykonywanych co 3 lata.